تاثیر رژیم های کم کالری و وگان، بر کنترل قند خون

بر اساس مطالعات اخیر، رژیم‌های بسیار کم کالری (VLCD) و رژیم‌های گیاهخواری کاهش وزن و نشانگرهای آنتروپومتری را بهبود می‌بخشند. علاوه بر این، مداخله رژیم غذایی کم کالری با کنترل بهتر قند خون در بیماران دیابت نوع 2 (T2D) همراه بود.
دیابت نوع 2 اغلب با چاقی همراه است. چاقی و عواقب آن منبع قابل توجهی از عوارض و مرگ و میر در جهان است و در حال حاضر یک اپیدمی جهانی در نظر گرفته می شود.

طبق اعلام فدراسیون بین المللی دیابت، در حال حاضر نزدیک به 537 میلیون بزرگسال مبتلا به دیابت هستند که انتظار می رود تا سال 2045، این رقم به 783 میلیون نفر برسد.

از نظر بالینی کاهش وزن، یک وضعیت غیرقابل برگشت برای مدیریت اولیه دیابت نوع 2 است. وزن مناسب و کنترل قند خون بهینه را می توان با ورزش، محدود کردن کالری دریافتی و اعمال تغییرات در سبک زندگی و رفتار به دست آورد.

اصلاحات رژیم غذایی شامل محدود کردن مصرف چربی ها، کربوهیدرات ها و کلسترول در غذا است. چنین برنامه های غذایی نه تنها برای مدیریت، بلکه برای معکوس کردن دیابت نوع 2 انتخاب می شوند. این رژیم ها، رژیم های کم کالری (LCD) هستند که اجازه مصرف روزانه 1200-1500 کیلوکالری یا حتی کمتر را می دهند.

رژیم‌های بسیار کم کالری، امکان مصرف نزدیک به 450-800 کیلو کالری در روز را فراهم می کند. این رژیم ها باعث کاهش وزن سریع، کاهش هموگلوبین A1c (HbA1c) به سطح پیش دیابت یا دیابت طبیعی می شود و ترشح انسولین را بهبود می بخشد.

رژیم های غذایی گیاهی نه تنها پایدار هستند، بلکه در مدیریت بیماری های مزمن از جمله دیابت نوع 2 نیز موثر هستند. علاوه بر این، مواد غذایی مشتق شده از منابع گیاهی سرشار از آنتی اکسیدان های طبیعی، ویتامین ها و مواد معدنی هستند که می توانند به مدیریت وزن، کنترل قند خون و بهبود چربی خون کمک کنند.

مصرف یک رژیم غذایی گیاهی می تواند سطح کلسترول را کاهش دهد، زیرا این محصولات غذایی دارای کلسترول ناچیز، غنی از فیبر محلول و چربی های اشباع کمی هستند. پیروی از چنین رژیم هایی خطر ابتلا به عوارض قلبی عروقی دیابت نوع 2 را کاهش می دهد.

در مورد مطالعه
بررسی فعلی با هدف تعیین اثربخشی رژیم‌های وگان و رژیم‌های بسیار کم کالری در مدیریت شاخص گلیسمی و وزن بدن بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 انجام شد.

در مجموع 16 مطالعه پس از اعمال معیارهای سنجش بررسی شدند. به طور کلی، 834 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 بین 42-61 سال انتخاب شدند.

میانگین دوره مداخله غذایی بین مداخله و پیگیری 17 هفته، طولانی ترین دوره 74 هفته و کوتاه ترین دوره 4 روز بود.

یافته های مطالعه
رژیم وگان در مقابل رژیم کنترل
وزن بدن، شاخص گلیسمی و نشانگرهای آنتروپومتریک در مقایسه با رژیم غذایی مرسوم برای دیابت (رژیم های غذایی شاهد) کاهش قابل توجهی را با رژیم های وگان نشان ندادند. کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) به طور قابل توجهی در افرادی که رژیم گیاهخواری مصرف می کردند کاهش یافت. با این حال، تری گلیسیرید، لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) کلسترول، و سطح کلسترول تام تحت تاثیر نوع رژیم غذایی مصرف شده قرار نگرفت.

سطح گلوکز ناشتا بین دو رژیم غذایی تفاوتی نداشت. با این حال، بیماران هموگلوبین ای وان سی کمتری را زمانی که رژیم گیاهخواری دنبال کردند، به دست آوردند.

شاخص توده بدنی (BMI) و تری گلیسیرید بین رژیم غذایی وگان و کنترل تفاوتی نداشت. دور کمر نیز تغییری نکرد، در حالی که اندازه گیری دور باسن با مداخله رژیم غذایی وگان کاهش یافت. علاوه بر این، کاهش در نسبت دور کمر به باسن با رژیم غذایی وگان ثبت شد، در حالی که چنین کاهشی با رژیم غذایی کنترل مشاهده نشد.

رژیم‌های بسیار کم کالری در مقابل رژیم غذایی کنترل
وزن بدن یا نشانگرهای آنتروپومتریک کاهش معنی داری با رژیم‌های بسیار کم کالری در مقایسه با جیره شاهد نشان ندادند. با این حال، گلوکز ناشتا و هموگلوبین ای وان سی(HbA1c) به طور قابل توجهی پس از دنبال کردن رژیم‌های بسیار کم کالری کاهش یافت.

علاوه بر این، BMI بهبود نشان داد، و کاهش وزن بدن به دنبال رژیم‌های بسیار کم کالری ثبت شد. هنگامی که با ورزش ترکیب شد، افزایش قابل توجهی در BMI نسبت به رژیم‌های بسیار کم کالری به تنهایی مشاهده شد.

در همین حال، اثرات روی سطوح تری گلیسیرید با هر دو رژیم غذایی بسیار کم کالری و کنترل یکسان بود. تفاوتی در کاهش تری گلیسیرید بین رژیم غذایی کم کالری و کنترل و درمان های رفتاری غیر رژیمی و رژیم های بسیار کم کالری وجود نداشت.

اندازه‌گیری دور کمر و دور باسن در هر دو گروه مداخله طولانی (LD) و مدت مداخله کوتاه (SD) کاهش یافت. نسبت دور کمر به باسن نیز کاهش یافت. با این حال، تفاوت بین گروه های LD و SD از نظر آماری معنی دار نبود.

در مقایسه، اثر بر کلسترول تام نتایج متفاوتی را نشان داد. در حالی که یک مطالعه تفاوتی بین درمان های غیر رژیمی و رژیم های بسیار کم کالری در کاهش سطح کلسترول تام نشان نداد، مطالعه دیگری بر کاهش سطح کلسترول تام به دنبال درمان های غیر رژیمی تاکید کرد. با این حال، میانگین انسولین ناشتا و میانگین کلسترول HDL پس از درمان‌های غیر رژیمی یا VLCD هیچ تغییری نشان نداد.

درمان های غیر رژیمی منجر به کاهش قابل توجه کلسترول LDL شد. علاوه بر این، میانگین فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شرکت‌کنندگان پس از رژیم های بسیار کم کالری نسبت به افرادی که درمان‌های غیر رژیمی را دنبال می‌کردند، کاهش بیشتری نشان داد.

قابل ذکر است، هیچ یک از مطالعات آلبومین ادرار را در بیماران تحت رژیم های بسیار کم کالری ثبت نکرد.

نتیجه گیری
به نظر می رسد رژیم های بسیار کم کالری و وگان در کاهش سطح کلسترول LDL و حفظ کنترل قند خون خوب در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در مقایسه با درمان های غیر رژیمی و رژیم های معمول دیابت موثرتر هستند. با این حال، تجزیه و تحلیل های دقیق تر و کامل تر برای ادغام این رژیم ها در دستورالعمل های ملی ضروری است.