گرفتگی عضلات کمر و درمان

شدت گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر از ناراحتی خفیف و خشکی تا درد شدید و تیرکشنده و انقباضی عضلانی متغیر است که از حرکات عادی کمر جلوگیری می‌کند.
گرفتگی عضلات کمر به شما این پیام را می‌دهد که بعضی فعالیت‌ها را دیگر انجام ندهید.
همچنین اسپاسم عضلات کمر می‌تواند نشانه هشدار ابتلا به مشکل زمینه‌ای جدی‌تر در ستون فقرات شما باشد.
اسپاسم کمر انقباض غیر ارادی یا گرفتگی عضلات در ناحیه کمر است.
اسپاسم عضلات کمر را معمولاً می‌توان به روشی مؤثر بدون جراحی درمان کرد.
چنانچه درد ناشی از مشکلات عصبی ستون فقرات باشد، مداخله ضرورت می‌یابد.
در اکثر موارد باید برای مشاوره به یک پزشک ماهر و متخصص مراجعه کنید.

دلایل گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر

اسپاسم عضلات کمر معمولاً پیامد التهاب یا آسیب‌ دیدگی است.
علت اسپاسم در برخی بیماران مشکلی جزئی مانند استرین یا کشیدگی خفیف است.
اما گاهی اوقات نیز عارضه‌های زمینه‌ای جدی مانند پارگی دیسک یا فتق دلیل گرفتگی عضلات کمر است.

در ادامه با شایع‌ترین دلایل اسپاسم و گرفتگی عضلات کمر آشنا می‌شوید.

حالت اندامی نامناسب

حالت اندامی نامناسب، به‌ویژه هنگام نشستن پشت میز یا در خودرو می‌تواند عضلات کمر را تحت کشش قرار دهد و در نتیجه به اسپاسم‌های دردناک دامن بزند.

به اندازه کافی ورزش نکردن

این روزها اکثر مردم بخش اعظم روز را روی صندلی می‌نشینند یا پشت نمایشگر رایانه قوز می‌کنند.
بی‌تحرکی می‌تواند به مرور زمان عضلات کمر و دیگر ناحیه‌های بدن را ضعیف می‌کند.
همچنین تعداد افرادی که امروزه زمان معینی را به ورزش کردن اختصاص بدهند بسیار انگشت‌شمار است.

استفاده بیش از حد از عضلات و درد پس از ورزش

استفاده بیش از حد از هر عضله‌ای باعث می‌شود که عضلات چند روز منقبض و خشک باشد.
برخی افراد نیز هنگام شروع کردن ورزش‌های جدید پس از انجام آن دچار درد می‌شوند.

استرین و اسپرین 

اسپرین آسیب دیدن رباط است که به پارگی عضله یا تاندون اشاره دارد.
اسپرین و استرین، هر دو می‌توانند باعث اسپاسم عضلات و کمردرد شوند.
زمین خوردن یا کشش بیش از حد کمر از جمله دلایل شایع استرین و اسپرین به شمار می‌آید.

آسیب عصبی

عارضه‌ها یا آسیب‌هایی که به عصب‌های کمر یا عصب‌های انتقال‌دهنده سیگنال‌ها به کمر صدمه می‌زند، باعث اسپاسم و درد می‌شود.
رادیکولوپاتی یکی از شایع‌ترین گونه‌های آسیب عصبی است که با گزگز و درد همراه است.
درد سیاتیک نیز یکی از شایع‌ترین گونه‌های رادیکولوپاتی است که می‌تواند آزار دهنده باشد.
تحت فشار قرار گرفتن عصب سیاتیک معمولاً دردی را تولید می‌کند که رو به پایین در باسن‌ و پا و همچنین در کمر نیز منتشر شود.

اختلال‌های دیسک

آسیب یا صدمه دیدن دیسک، کمردرد شدیدی را ایجاد می‌کند؛ فتق دیسک یکی از شایع‌ترین گونه‌های آسیب دیسک است.
فتق دیسک حالتی است که دیسک تحت فشار قرار می‌گیرد، برجسته می‌شود و از ستون فقرات بیرون می‌زند.
فتق دیسک یا پارگی  ورزش یا حرکت کردن را برای فرد دشوار می‌کند.
بی‌تحرکی به مرور زمان باعث ضعف عضلانی می‌شود که به نوبه خود به اسپاسم عضلات کمر می‌انجامد.

استرس و اضطراب

برخی افراد در واکنش نشان دادن به استرس ناخودآگاه عضلاتشان را منقبض می‌کنند یا بدنشان آدرنالین بیشتری تولید می‌کند.
استرس و اضطراب انگیزه فرد را کاهش می‌دهد و به بی‌تحرکی نیز دامن می‌زند.
برخی افراد نیز در اثر درد جسمی دچار ناراحتی روانی می‌شوند، به این فرایند اختلال روان‌تنی می‌گویند.

اسپوندیلولیستزی

ترک یا شکستگی استرسی در یکی از مهره‌های ستون فقرات باعث سرخوردگی مهره‌ یا اسپوندیلولیستزی می‌شود.
اسپوندیلولیستزی نیز موجب می‌شود بخشی از ستون فقرات از جای خود خارج شود.
عدم هم‌ترازی ایجادشده دردی را ایجاد می‌کند که مانند اسپاسم عضلانی حس می‌شود.
اسپوندیلولیستزی یکی از دلایل شایع کمردرد در ورزشکاران جوان است.

درمان کشیدگی، التهاب یا پارگی تاندون شانه

مشکلات اسکلتی

انحراف ستون فقرات نیز می‌تواند از دلایل اسپاسم عضلات کمر باشد.
بد شکلی ستون فقرات به مرور زمان باعث می‌شود که فرد سبک زندگی کم‌تحرک‌تری را انتخاب و به آن عادت کند.

تنگی کانال نخاعی

کانال نخاعی به مرور زمان تنگ می‌شود و در نتیجه آن عصب‌های ستون فقرات تحت فشار زیاد قرار می‌گیرد.
در ادامه تحت فشار قرار گرفتن عصب ممکن است دردی شروع شود که شبیه اسپاسم عضلانی است.

آرتریت

آرتریت باعث کمردردی می‌شود که شبیه اسپاسم عضلانی است، اما در واقعیت ناشی از مشکلی در مفاصل ستون فقرات است.

فیبرومیالژی

فیبرومیالژی نوعی عارضه مزمن است که هنوز شناخت کافی درباره آن وجود ندارد و به حساسیت به لمس و درد در ناحیه‌های مختلف بدن دامن می‌زند.
طبق تحقیقات انجام شده بسیاری از بیماران مبتلا به فیبرومیالژی دچار گرفتگی عضلانی می‌شوند.

علائم گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر

اسپاسم کمر زمانی رخ می‌دهد که عضلات سفت و منقبض شوند؛ احساس ناشی از این گرفتگی از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است.
درد از کمر در ناحیه‌های دیگر بدن منتشر و باعث گرفتگی عضلات مجاور نیز می‌گردد.
برخی بیماران دچار کمردرد در ناحیه لگن (مفصل ران) یا در پا نیز احساس درد می‌کنند.

علائم اسپاسم عضلات کمر

• احساس گرفتگی و تنش در عضلات کمر
• دشواری در حرکت کردن پس از خم شدن یا بلند کردن چیزی
• کمردرد شدید و ناگهانی
• کمردرد مزمن
• ضعف  و خستگی در عضلات کمر یا مجاور مانند مفصل ران و…
• احساس گرفتگی متناوب در کمر

درد در بیماران دچار گرفتگی عضلات کمر غالباً هنگام انجام دادن کارهای خاص، مانند نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت تشدید می‌شود.

درمان گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر

وقتی عضلات کمر می‌گیرد، درمان اولیه با هدف شل کردن عضلات و در نتیجه تسکین درد انجام می‌شود.

یک دوره استراحت کوتاه

اسپاسم دردناک عضلات کمر انجام دادن فعالیت‌های روزمره یا حتی حرکت کردن را دشوار می‌کند.
بی‌توجهی به درد و فعالیت کردن علی‌رغم تحمل درد، موجب آسیب‌دیدگی بیشتر می‌شود و بهبود را به تأخیر می‌اندازد پس به‌جای نادیده گرفتن درد استراحت کنید.
البته باید بدانید که استراحت طولانی و بی‌تحرکی باعث خشک شدن عضلاتتان می‌شود و درد را نیز شدیدتر می‌کند.
به خودتان زیاد فشار نیاورید و در حد تحملتان حرکت کنید.
روی سرازیری‌ها یا سربالایی‌ها یا حتی زمین ناهموار راه نروید.

سرما درمانی

سرمادرمانی روش دیگری برای تسکین حمله ناگهانی درد است؛ برای سرمادرمانی کافی است یخ پیچیده شده درون حوله یا روکش محافظ یا پک سرد را روی بخش دردناک کمر بگذارید.
سرمادرمانی را می‌توانید هر بار به مدت 15 تا 20 دقیقه ادامه بدهید، سپس قبل از استفاده مجدد از پک سرد چند ساعت به پوست استراحت بدهید.

گرمادرمانی

گذاشتن پک گرمایی یا کیسه آب گرم روی ناحیه دردناک جریان خون را افزایش و به مرور درد را تسکین می‌دهد.
گرمادرمانی را هر بار بیش از 15 ـ 20 دقیقه هرگز ادامه ندهید.
حتما بین هر دو نوبت گرمادرمانی حداقل چند ساعت به پوست استراحت بدهید.

قرار گرفتن در حالت مایل راحت

به پشت روی تخت دراز بکشید، بالاتنه را به تکیه‌گاهی با شیب ملایم تکیه بدهید و بالشی را زیر زانوها بگذارید.
این وضعیت بدنی فشار روی کمر را کاهش می‌دهد.
همچنین سعی کنید در حالت مایل روی صندلی با پشتی شیبدار یا قابل‌تنظیم بنشینید، به گونه‌ای که پاها تکیه‌گاه داشته باشد و زانوها در حالت کمی خمیده قرار بگیرد.

مسکن‌های بدون نسخه

داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAID) مانند:

• ایبوپروفن (ادویل، مورتین)
• ناپروکسن (الیو)
• آسپرین

به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. استامینوفن (تایلنول) نیز برای تسکین درد برخی بیماران مفید است، اما اثری بر التهاب ندارد.

داروهای شل کننده عضله

پزشکان داروهای شل‌کننده عضله را معمولاً فقط در صورت شدید بودن درد تجویز می‌کنند.
با توجه به این‌که مصرف داروهای شل‌کننده عضلانی با خطر بروز عوارض جانبی جدی مانند سرگیجه، کاهش زمان واکنش و خواب‌آلودگی همراه است.
توجه داشته باشید که این داروها فقط برای یک مدت کوتاه مصرف می‌شود.
همچنین رانندگی تحت تأثیر این داروها ممنوع و خطرناک است.

ماساژدرمانی

ماساژدرمانی به معنای اعمال فشار یا ارتعاش به بافت‌های نرم بدن مانند عضله، بافت پیوندی، تاندون، رباط و مفصل است.
فشار بافت‌های عمقی و یا ضربه‌های سطحی‌تر روی بخش‌هایی از بدن یا تمام بدن اعمال می‌شود تا عضله‌ها شل شود،.
انقباض برطرف شود، درد مدیریت شود، جریان خون بهبود یابد و استرس و تنش از بین برود.

فیزیوتراپی

درمان‌های مختلفی مانند اولتراسوند و آب‌درمانی غالباً بخشی از طرح درمان فیزیوتراپی برای خلاصی از درد و گرفتگی عضلات است.
متخصصان فیزیوتراپی برای انجام درمان اولتراسوند، سری دستگاه را روی ناحیه دردناک حرکت می‌دهد تا امواج صوتی با فرکانس پایین یا بالا به عمق عضلات منتقل شود.
انتقال امواج صوتی باعث گرم شدن عضلات و افزایش گردش خون می‌شود.
ورزش‌ درمانی و انجام دادن حرکات کششی نیز برای افزایش دامنه حرکتی و تقویت عضلات تجویز می‌شود.
همچنین متخصص فیزیوتراپی تکنیک‌های تن‌آرامی و حالت اندامی صحیح را به بیمار آموزش می‌دهد.

طب سوزنی

متخصص سوزن‌های استیل ضدزنگ بسیار ظریف را در پوست نقاط خاصی از بدن فرومی‌کند.
متخصصین طب سوزنی معتقداند که این نقاط خاص با ساختارها و اندام‌های خاصی، مانند ستون فقرات مرتبط‌اند که در عمق بدن قرار دارند.
سوزن‌ها انتقال‌دهنده‌های عصبی سرکوب‌کننده درد را تحریک می‌کنند.
التهاب و تنش عضلانی را گردش خون را افزایش و کاهش می‌دهند و در نهایت شما را از چنگال دردی عذاب‌آور رها می‌کنند.

درمان دستی یا کایروپراکتیک

درمان دستی یا کایروپراکتیک سعی می‌کند کمردرد و مشکلات سلامتی دیگر را از طریق اصلاح نیمه‌دررفتگی‌ها یا ناهم‌ترازی‌های ستون فقرات درمان کند و از بروز مشکلات جلوگیری کند.
دستکاری مؤلفه اصلی درمان کایروپراکتیک برای محقق ساختن این اهداف ستون فقرات است.

عامل‌های خطر گرفتگی و اسپاسم عضلات کمر

عامل‌های خطر مختلفی در ارتباط با گرفتگی عضلات در ناحیه کمر وجود دارد.
بعضی از این عامل‌ها را می‌توان تعدیل کرد ولی بقیه عامل‌های خطر تغییرناپذیراند.

عامل‌های خطر اسپاسم عضلات کمر به شرح زیر است:

• حالت اندامی نامناسب هنگام نشستن
• سن
• ضعیف شدن استخوان‌ها
• بلند کردن مکرر بارهای سنگین
• چاقی یا اضافه وزن
• ناراحتی‌های روانی
• استرس هیجانی
• سیگار کشیدن
• پیشگیری

پس از آن‌که حمله اسپاسم کمر فروکش کرد و زمان کافی برای رفع التهاب سپری شد.
روی کارهایی متمرکز شوید که می‌توانید برای پیشگیری از بروز گرفتگی عضلات کمر و حمله مجدد اسپاسم انجام بدهید.

تمرین‌های کششی: نرمش‌های کششی را در برنامه روزانه‌ خود بگنجانید.
می‌توانید در دوره‌های یوگا یا پیلاتس شرکت کنید.
همواره بدن را پیش از شروع ورزش با انجام دادن حرکات کششی گرم کنید.
دستیابی به تناسب اندام: اگر مرتب ورزش نمی‌کنید، اکنون زمان مناسبی برای ورزش منظم روزانه است. در یک باشگاه ثبت‌نام کنید و ورزش را شروع کنید.
تمرین‌های تقویتی: حرکات تقویتی همواره بخشی از برنامه ورزشی است که هم عضلات را تقویت می‌کند و هم عدم‌تعادل عضلانی را کاهش می‌دهد.